აღმოსავლეთის მსხვილი რეგიონლური მოთამაშეების და რუსეთის ურთიერთობების ანალიზი, რუსეთ-უკრაინის ომის ფონზე
DOI:
https://doi.org/10.61671/hos.8.2025.9812საკვანძო სიტყვები:
რუსეთ-უკრაინის ომი, ახლო აღმოსავლეთი, ისრაელი, საუდის არაბეთი, გაერთიანებული არაბული საამიროები, ეგვიპტე, ენერგეტიკა, საგარეო პოლიტიკა, სტრატეგიული ბალანსიანოტაცია
2022 წლის 24 თებერვალს რუსეთის ფედერაციის მიერ უკრაინაში დაწყებულმა ომმა მნიშვნელოვანი გეოპოლიტიკური გავლენა მოახდინა ახლო აღმოსავლეთის რეგიონზე, სადაც სახელმწიფოების საგარეო პოლიტიკა ტრადიციულად ეფუძნება ბალანსის და ძალთა გაწონასწორების პრინციპებს. მოცემული სტატია მიზნად ისახავს ისრაელის, საუდის არაბეთის, გაერთიანებული არაბული საამიროებისა და ეგვიპტის დამოკიდებულებებისა და ქცევის ანალიზს რუსეთის მიმართ ომის დაწყების შემდგომ პერიოდში.
ანალიზი აჩვენებს, რომ აღნიშნული ქვეყნები იცავდნენ ორმაგი თამაშის ტაქტიკას - ერთის მხრივ ინარჩუნებდნენ სტრატეგიულ პარტნიორობას აშშ-სთან და დასავლეთთან, ხოლო მეორეს მხრივ არ წყვეტდნენ რუსეთთან ეკონომიკურ და ენერგეტიკულ ურთიერთობებს. ისრაელი ცდილობდა ნეიტრალიტეტის დაცვას ირანთან დაკავშირებული უსაფრთხოების ინტერესების გამო; საუდის არაბეთი და საამიროები განაგრძობდნენ თანამშრომლობას რუსეთთან OPEC+ ფორმატში; ეგვიპტემ კი შეინარჩუნა თანამშრომლობა „როსატომთან” ბირთვული ენერგეტიკის სფეროში.
2025 წლის რეალობის გათვალისწინებით, რეგიონის სახელმწიფოების პოლიტიკა კვლავ ეფუძნება პრაგმატულ ბალანსს, თუმცა რუსეთის გავლენა შესამჩნევად შემცირდა - ირანის გაძლიერების, დასავლეთის სანქციების და ჩინეთის ეკონომიკური აქტიურობის ფონზე. შედეგად, ახლო აღმოსავლეთი გარდაიქმნა მრავალპოლარულ სივრცედ, სადაც რუსეთის როლი მხოლოდ ერთ-ერთ, მაგრამ გადამწყვეტ ფაქტორად აღარ აღიქმება.
Downloads
