„თურქი-მესხების“ დეპორტაციის წანამძღვრები და მასთან დაკავშირებული ზოგიერთი საკითხი

ავტორები

  • უჩა ოქროპირიძე ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი https://orcid.org/0000-0002-1696-0781

DOI:

https://doi.org/10.61671/hos.7.2024.7799

საკვანძო სიტყვები:

თურქი-მესხები, დეპორტაცია, მესხთა რეპატრიაცია, ერთმორწმუნე რუსეთი, სომეხ-რუსთა აგენტურა, შურისგების სურვილი

ანოტაცია

ნაშრომში განხილულია ე. წ. თურქი-მესხების დეპორტ­აც­იის პირობების  შესამზადებლად რუსეთის კოლონიური პოლიტ­იკის (როგორც იმპერიის, ისე საბჭოთა) მიერ გატარებული ის ღონისძიებანი, რომელთაც მესხეთის მოსახლეობის უმრავლ­ე­სობა საქართ­ველოსა და ქართველობის მოძულე მანქურთებად და ქართული სახელმწიფოს უბოროტეს მტრებად უნდა ექციათ.

მასში მოკლედ არის გადმოცემული აღნიშნული რეგიონის მოსახლეობის მდგომა­რე­ობა ოსმალთა ბატონობის პერიოდში, შემდეგ კი აქ შექმნილი ვითარება რუსეთის ამიერ­კავ­კასიაში და კერძოდ საქართველოში დამკვიდრების დროს. 1828-1829 წლების რუსეთ-ოსმა­ლეთის ომში რუსეთის გამარჯვების შედეგად აქ შექმნილი უმძიმესი მდგომარეობა - კავკასი­აში ქართული ელე­მე­ნ­ტის შესუსტების მიზნით გატარებული სპეციალური ღონისძი­ე­ბ­­ანი. აღნიშნულია, „მფარველად“ მოსულმა რუსეთმა ისეთ დღ­ეში ჩააგდო ქართველობა, რომ მის წინააღმდეგ არაერთი აჯა­ნყ­ება მოხდა. მდგომარეობა არ შეცვლილა საბჭოთა პერიოდშიც, პირიქით, იგი კიდევ უფრო დამძიმდა და სრულად დაექვემ­დე­ბარა რეგიონში საბჭოთა სახელმწიფოს ვერაგულ მიზნებს, რომ­ლის საბოლოო შედეგი იქედან ქართველი მუსლიმანი მოსახ­ლეობის დეპორტაცია იყო. მხილებულია ამ საქმეში სომხების როლი და ქართვე­ლე­ბისაგან თითქმის დაცლილ ადგილების მათგან მითვისების მცდელობა.

აქვე აღნიშნულია, რომ ცნობილი რუსი ადამიანის უფლ­ებათა და სამართალ დამც­ვე­ლის, ნობელის პრემიის ლაურეატის, აკადემიკოს ანდრეი სახაროვის ძალისხმევით, რომელიც შეცდ­ო­მაში შეიყვანეს, მესხები თურქებად მოინათლნენ და მათ მიმართ დამკვიდრდა ტერმინი „თურქი-მესხები“. რასაც მოყვა ქართველი უფლებადამცველის, საქართველოს ეროვნული გმირის მერაბ კოსტავას სათანადო პასუხი ჭეშმარიტი ისტორიისა და მათი ნამ­დვილი ქართული წარმოშობის ახსნით და ანდრეი სახარ­ოვ­ისაგან საკუთარი შეცდომის აღიარება

ამავე სტატიაში მოცემულია ანდრეი სახაროვის წიგნზე - „ქვეყნისა და მსოფლიოს  შე­სა­ხებ“ მერაბ კოსტავას მიერ გამ­ოთ­ქმ­ული საგულისხმო მოსაზრებანი სხვადასხვა უმნიშვნე­ლოვანეს საკითხებზე, რომლებიც სრულად ეხმიანება მსოფლიოს თანა­მედროვე მდგომარეობას.

Downloads

Download data is not yet available.

ავტორის ბიოგრაფია

უჩა ოქროპირიძე, ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი

ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი,
ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო
უნივერსიტეტის ნიკო ბერძენიშვილის ინსტიტუტი,
საქართველო, 6010. ბათუმი, ნინოშვილის ქ. 32/35.
+995 593 931711. ucha.okropiridze@bsu.edu.ge
https://orcid.org/0000-0002-1696-0781

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2024-05-16

როგორ უნდა ციტირება

ოქროპირიძე უჩა. 2024. “„თურქი-მესხების“ დეპორტაციის წანამძღვრები და მასთან დაკავშირებული ზოგიერთი საკითხი”. აღმოსავლეთმცოდნეობის მაცნე 7 (1):142-57. https://doi.org/10.61671/hos.7.2024.7799.

გამოცემა

სექცია

ისტორია, პოლიტიკა, წყაროთმცოდნეობა