მეცნირების განვითარება და თარგმანის როლი ცოდნის გავრცელების პროცესში

ანოტაცია

წინამდებარე სტატია ეძღვნება მეცნიერების განვითარებას, მის გავრცელებას ევროპიდან მსოფლიოს სხვადასხვა აქვეყნებში, კერძოდ, შავი ზღვის რეგიონის ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა საქ­ა­რ­თ­ველო, თურქეთი და სხვ. ცოდნის გაცვლასა და თარგ­მ­ა­ნის როლს. ამ პროცესებში თარგმანი იყო ერთ-ერთი მნიშვნე­ლ­ოვანი ფაქტორი, რომლის წყალობითაც შესაძლებელი გახდა სამ­ე­­ცნიერო მიღწევების, რომლებიც ძირითადად ერვოპულ ქვე­ყნ­ებში წარმოიშვა, ევროპიდან მსოფლიოს დანარჩენ რეგიონებში და მათ შორის შავი ზღვის რეგიონში გავრცელება, რაშიც ერთ-ე­რ­თი მთავარი მისია სწორედ რომ თარგმანს ჰქონდა. იმისათვის, რომ სამეცნიერო მიღწევები სხვა ერებისათვის ხელმისაწვდომი გამხდარიყო, ეს ყველაფერი მათთვის გასაგებ ენაზე უნდა ყოფი­ლ­იყო წარმოდგენილი. სტატიაში წარმოდგენილია სამეცნიერო პროგრესისა და ცოდნის გავრცელების საინტერესო მოდელი, რომელსაც  მკვლევარი ჯორჯ ბასალა გვთავაზობს. განხილულია მის მიერ შემოთავაზე­ბული ცოდნის გავრცელების სამფაზიანი მოდელი, სადაც აღწერილია თუ როგორ, რა გზით და ვის მიერ ხდე­ბოდა სამეცნიერო მიღწევების ევროპიდან სხვა კონტინ­ენ­ტე­ბზე გადატა-გავრცელება. ასევე საუბარია, თუ როგორ იქცა სხვა­და­სხვა ქვეყანაში კოლონიური მეცნიერება დამოუკიდებელ მეც­ნ­იერებად, რამაც საბოლოო ჯამში ეს ქვეყნები მოწინავედ აქცია. ევროპელი მეცნიერების მონაპოვარი ითარგმნებოდა იმ ხალხთა ენაზე, სადაც ეს ინოვაციები სხვადასხვა გზით აღწევდა. სწორედ ამაში მდგომარეობს თარგმანის დიდი როლი მეცნირების განვი­თარებისა და ცოდნის გაცვლის პროცესში.