ახალი ცნობები ირან-საქართველოს ურთიერთობის შესახებ მე 17 ს-ის დასაწყისში. ირანელი ავტორის, ფაზლი ბეგ ხუზანი ისფაჰანის წყაროს „აფზალ ალ თავარიხის“ მიხედვით: ისა - ხან მირზა და შაჰ-აბას I

ანოტაცია

მე-17 საუკუნის ირანელი ისტორიკოსი ფაზლი ბეგ ხუზანი ესფაჰანის ისტორიული თხზულება შაჰ აბას I -ის (1587-1629) მმა­­რთველობის პერიოდს მოიცავს და წარმოადგენს  ფაზლის დიდი ხნის მანძილზე დაკარგულად მიჩნეული ქრონიკის,  „აფ­ზალ ალ-თავარიხის“ (მშვენიერი ისტორია) მესამე ნაწილს  (თხზ­ულების აკადემიური ტექსტი 2015 წელს გამოიცა), რომე­ლ­შიც ვრც­ლადაა მოთხრობილი მე-17 საუკუნის, კერძოდ კი ირან-საქა­რთველოს ურთიერთობის შესახებ. „აფზალ ალ თავარიხი“ არის მნიშვნე­ლ­ო­ვანი წყარო არა მხოლოდ სეფიანთა ირანის პერიოდის ეპოქის საკვ­ლევად (1501-1722), არამედ საქართველოსა და, ზოგ­ადად, კავ­კასიის ისტორიის შესასწავლად.

შაჰ-აბასის ქრონიკების ავტორი ფაზლი ბეგ ხუზანი ესფა­ჰანი ყიზილბაშების ბატონობის პერიოდში (1616-1625) კახეთის მმართველის, ფეიქარ ხანის ვეზირი იყო და  როგორც სეფიანთა ირა­ნის, ასევე საქართველოს იმდროინდელი მოვლენების დიდი ნაწილის თვითმხილველი გახლდთათ. იგი ქართველების შეს­ა­ხებ მრავალი დღემდე უცნობი და საყურადღებო ცნობის ავტო­რად გვევლინება. ზემოთდასახელებული თხზულება სრულიად ახლებურად გვიხატავს XVI-XVII საუკუნეების საქართველოს ის­ტ­­ო­რიის გარკვეულ პერიპეტიებს.  

წინამდებარე სტატიაში განხილულია საქართველოს ისტ­ორ­იისთვის რამდენიმე უცნობი ეპიზოდი ირანში გაზრდილი, გა­მ­უსლიმებული ბატონიშვილის, ალექსანდრე კახთა მეფის (15 74-1605), გიო­რგის ვაჟის, ისა ხან მირზას  და შაჰ-აბასის ურთ­იერ­თობის ისტორიიდან.