ყურანში ამკრძალავი და აკრძალული აიების გაგებისთვის

ანოტაცია

თანამედროვე მსოფლიოში ისლამის ფაქტორის ზრდის ფონზე, ერთ-ერთ აქტუალურ საკითხად რჩება ყველა მუსლიმ­თ­ათვის წმინდა წიგნის - ყურანის ტექსტიდან ცალკეული ადგილ­ების ციტირება და შესაბამისად, სასურველი იდეის დასაბუთება. სხვადასხვა პიროვნებები, ჯგუფები თუ პოლიტიკური პარტიები თვიანთი მოსაზრებების გამყარებას ცდილობენ ყურანის ტექს­ტის დამოწმებით. ამ დროს ხშირად ხდება ისეთ აიებზე აპელ­ირება, რომლებიც ძალადაგარგულად, ანუ გაუქმებულად ითვ­ლება, თუმცა, ყურანის ტექსტში არის. მუსლიმური ტრადიციით ყურანი მუსლიმთათვის ღმერთისგან გარდმოვლენილი წიგნია და მასში არცერთი სიტყვა არაა ჩამატებული ადამიანების მიერ, მასში არ შეიძლება რაიმე ცვლილების შეტანა - დამატება ან ამო­ღება. სწორედ აქედან გამომდინარე, პრობლემურია, რომ ბევრი, განსაკუთრებით პოლიტიკურად ანგაჟირებული მუსლი­მი­სთვის არ შეიძლება ყურანში იყოს ძალადაკარგული, ანუ გაუქმებული აიები. ამ დროს თვით წინასწარმეტყველ მუჰამმადს უხდებოდა ამა თუ იმ აიას დამატებითი განმარტება, ან მითითება იმაზე, რომ გარდმოვლენილ გამოცხადებებში ცვლილებები თვით ალლ­აჰიდანაა.

მუსლიმურმა ღვთისმეტყველებამ მუჰამმადის გარდაც­ვა­ლ­ების შემდეგ ეტაპობრივად შექმნა თეორია აიების გაუქმების შესახებ (ნასიხ ვა მანსუხ), რომელიც აქტუალობას ინარჩუნებს თანამედროვე ეტაპზეც, განსაკუთრებით იმ კუთხით, როდესაც საკითხი ეხება წმინდა ომს (ჯიჰადი), მუსლიმების ურთიე­რთო­ბას სხვა აღმსარებლობის ადამიანებთან და ა. შ. სწორედ აქედან გამომდინარე, ყურანში ამკრძალავ და აკრძალული აიების შესა­ხებ ცოდნა აუცილებელია როგორც მუსლიმთათვის, ისე არამუ­სლიმებისთვის. მნიშვნელოვანია იმის ცოდნა, რომ ყურანში ზოგ­იერთი იდეა თუ შეგონება მოცემულია დროებითი სარგე­ბლობისთვის და შემდგომში, როცა საჭიროებანი იცვლება, იცვ­ლება (უქმდება) მოცემული აიაც. ამიტომაც, ნებისმიერ საკითხზე მსჯელობისას თუ ვახდენთ ყურანის ტექსტის ციტირებას, უპი­რველესად აუცილებელია იმის ცოდნა, თუ რა დროსა და სიტ­უაციაში იქნა გარდმოვლენილი ესა თუ ის აია და რამდენად უნი­ვერსალური იდეაა მასში გადმოცემული. სწორედ აღნიშნ­ული საკითხების შესწავლას ეხება წინამდებარე სტატია.